صادرات به ترکیه

عمده واردات : ماشین آلات، مواد شیمیایی، محصولات نفتی، تجهیزات حمل و نقل و انواع کالاهای مصرفی

عمده صادرات: محصولات کشاورزی ، مواد معدنی و خام ، الیاف نساجی، نخ، پارچه، لباس، آهن و استیل، میوه جات و سبزیجات، محصولات دامی، تنباکو و ماشین آلات

ترکیه کشور اوراسیایی است که بخش بزرگی از آن در جنوب غرب آسیا و بخش کوچکی از آن در جنوب شرق اروپا واقع است و با کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان، ارمنستان،گرجستان، عراق، سوریه، یونان و بلغارستان همسایه می باشد و توسط دریای شمال، دریای مدیترانه و دریای اژه احاطه شده است. با اینکه آنکارا پایتخت ترکیه است ولی شهر استانبول بزرگترین شهر و مرکز مالی محسوب می شود.

اقتصاد ترکیه بر پایه کشاورزی، صنعت و خدمات می باشد. اقتصاد بازار آزاد ترکیه توسط بخش صنایع و خدمات هدایت می گردد. با اینکه میزان اشتغال در بخش کشاورزی بالغ بر %25 می باشد ولی تنها %6.4 ازGDP  مربوط به کشاورزی بوده و %28 به صنعت و %56 به خدمت اختصاص دارد. ترکیه در تولید محصولات کشاورزی، منسوجات، وسایل نقلیه موتوری، تجهیزات ترابری، مصالح ساختمانی و لوازم خانگی پیشگام می باشد.

پس از جنگ جهانی دوم تاکنون، تجارت خارجی نقش اساسی در اقتصاد ترکیه داشته است. تا سال 1960 میلادی بیشتر سهم صادرات از محصولات کشاورزی و مابقی شامل مواد معدنی و خام بوده است. با توسعه بخش تولید، منبع صادراتی جدیدی ایجاد شده که بیش از نیمی از صادرات را شامل می گردد. صادرات عمده ترکیه عبارتند از الیاف نساجی، نخ، پارچه، لباس، آهن و استیل، میوه جات و سبزیجات، محصولات دامی، تنباکو و ماشین آلات.

واردات شامل ماشین آلات، مواد شیمیایی، محصولات نفتی، تجهیزات حمل و نقل و انواع کالاهای مصرفی می باشد. بیش از نیمی از تجارت ترکیه با کشورهای اروپایی است و آلمان مهم ترین شریک تجاری ترکیه محسوب می شود. مهم ترین مبادی وارداتی ترکیه، روسیه و چین هستند. علاوه بر کشورهای ذکر شده بخش عظیمی از داد و ستد ترکیه با کشورهای خاورمیانه به خصوص امارات متحده عربی، عراق و اسرائیل می باشد.

بیشترین صادرات کشور ترکیه در سال 2021 به کشورهای زیر می باشد:

آلمان: بالغ بر  19.3 بیلیون دلار امریکا( %8.57)

ایالات متحده آمریکا: بالغ بر 14.7 بیلیون دلار امریکا( %6.53)

ممالک متحده بریتانیا: بالغ بر 13.7 بیلیون دلار امریکا( %6.08)

ایتالیا: بالغ بر 11.4 بیلیون دلار امریکا(  %5.09)

عراق: بالغ بر 11.1 بیلیون دلار امریکا( %4.94)

اسپانیا: بالغ بر 9.62 بیلیون دلار امریکا(%4.27)

فرانسه: بالغ بر 9.12 بیلیون دلار امریکا( %4.05)

هلند: بالغ بر 6.76 بیلیون دلار امریکا( %3)

اسرائیل: بالغ بر 6.35 بیلیون دلار امریکا( %2.82)

روسیه: بالغ بر 5.77 بیلیون دلار امریکا( %2.56)

صادرات ترکیه بر اساس دسته بندی کالایی اساسی در سال 2021 به شرح زیر است:

25بیلیون دلار امریکا(11.1 %) وسایل نقلیه زمینی غیر از نواقل روی خط راه آهن یا تراموای، و…( کد کالای بین المللی 87)

20 بیلیون دلار آمریکا(9.22%) رآکتورهای هسته ای، دیگ های بخار و آبگرم، ماشین آلات و وسایل مکانیکی؛ اجزاء و قطعات آنها(کد کالای بین المللی 84 )

17 بیلیون دلار آمریکا(7.57 %) چدن، آهن و فولاد(کد کالای بین المللی 72)

12 بیلیون دلار آمریکا(5.33 %) ماشین آلات و دستگاه های برقی و اجزاء و قطعات آن ها؛ دستگاه های ضبط و پخش صوت، دستگاه های ضبط و پخش صوت و تصویر تلویزیونی…( کد کالای بین المللی 85)

10.9 بیلیون دلار آمریکا(4.86%) مروارید طبیعی یا پرورده، سنگ های گرانبها یا نیمه گرانبها، فلزات گرانبها، فلزات دارای روکش یا پوشش از فلزات گرانبها و اشیای ساخته شده از این مواد؛ زیورآلات بدلی، سکه(کد کالای بین المللی 71)

10.7 بیلیون دلار امریکا(4.78 %)  لباس و متفرعات لباس، کشباف یا قلاب باف(کد کالای بین المللی 61)

10 بیلیون دلار امریکا(% 4.44) مواد پلاستیکی و اشیای ساخته شده از این مواد(کد کالای بین المللی 39)

8.8 بیلیون دلار امریکا(% 3.9)  مصنوعات از چدن، آهن یا فولاد(کد کالای بین المللی 73)

8.5 بیلیون دلار امریکا(% 3.77)  سوخت های معدنی، روغن های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آن ها؛ مواد قیری؛ موم های معدنی(کد کالای بین المللی 27)

7.51 بیلیون دلار امریکا(% 3.33)  لباس و متفرعات لباس، غیرکشباف یا غیرقلاب باف(کد کالای بین المللی 62)

بیشترین واردات کشور ترکیه در سال 2021 از کشورهای زیر بوده است:

چین: بالغ بر 32 بیلیون دلار آمریکا(% 11.8)

روسیه: بالغ بر 28 بیلیون دلار آمریکا(% 10.6)

دسته بندی های مخصوص 24 بیلیون دلار آمریکا(%8.98)

آلمان: بالغ بر  21 بیلیون دلار آمریکا (% 8)

ایالات متحده آمریکا: بالغ بر13.1بیلیون دلار آمریکا (% 4.84)

ایتالیا: بالغ بر  بیلیون دلار آمریکا 11.5( %4.25 )

هند: بالغ بر 7.93 بیلیون دلار آمریکا(%2.92)

فرانسه: بالغ بر 7.93 بیلیون دلار آمریکا(%2.92)

کره: بالغ بر 7.59 بیلیون دلار آمریکا( %2.79)

اسپانیا: بالغ بر 6.31 بیلیون دلار آمریکا (%2.32)

واردات ترکیه بر اساس دسته بندی کالایی اساسی در سال 2021 به شرح زیر است:

50 بیلیون دلار آمریکا (% 18.6 ) سوخت های معدنی، روغن های معدنی و محصولات حاصل از تقطیر آن ها؛ مواد قیری؛ موم های معدنی(کد کالای بین المللی 27 )

30بیلیون دلار آمریکا (% 11.4) رآکتورهای هسته ای، دیگ های بخار و آبگرم، ماشین آلات و وسایل مکانیکی؛ اجزاء و قطعات آنها(کد کالای بین المللی 84 )

19.9بیلیون دلار آمریکا ( %7.35 ) ماشین آلات و دستگاه های برقی و آجزاء و قطعات آن ها؛ دستگاه های ضبط و پخش صوت، دستگاه های ضبط و پخش صوت و تصویر تلویزیونی…(کد کالای بین المللی 85 )

17.5 بیلیون دلار آمریکا(% 6.48) مواد پلاستیکی و اشیای ساخته شده از این مواد(کد کالای بین المللی 39 )

9.34 بیلیون دلار آمریکا ( % 3.44) محصولات شیمیایی آلی(کد کالای بین المللی 29)

7.07 بیلیون دلار آمریکا (% 2.6)  مروارید طبیعی یا پرورده، سنگ های گرانبها یا نیمه گرانبها، فلزات گرانبها، فلزات دارای روکش یا پوشش از فلزات گرانبها و اشیای ساخته شده از این مواد؛ زیورآلات بدلی، سکه(کد کالای بین المللی 71 )

6.87 بیلیون دلار آمریکا (% 2.53 ) محصولات دارویی(کد کالای بین المللی 30 )

6.59 بیلیون دلار آمریکا (% 2.42) آلومینیوم و مصنوعات از آلومینیوم(کد کالای بین المللی 76 )

صادرات و واردات میان دو کشور ایران و ترکیه

در سال 2020 ترکیه 2.14 بیلیون دلار آمریکا به ایران صادرات داشته است. محصولات اصلی که به ایران صادر شده اند عبارتند از: ماشین الات حفاری(119 میلیون دلار)، تنباکوی فرآوری شده(112 میلیون دلار)، کاغذ فیبر سلولوزی(52.2 میلیون دلار میلیون دلار). طی 25 سال(2020-1995) میزان صادرات از مقصد ترکیه به ایران از 266 میلیون دلار به 2.14 بیلیون دلار با نرخ متوسط سالیانه 8.71 رشد داشته است.

در سال 2020 ایران 1.16 بیلیون دلار به ترکیه صادرات داشته است. محصولات اصلی که از ایران به ترکیه ارسال شده است عبارتند از پلیمرهای اتیلن(16.8 میلیون دلار) زینک خام(134 میلیون دلار) و کودهای نیتروژن دار(103 میلیون دلار) طی 25 سال نرخ صادرات از ایران به ترکیه با نرخ سالیانه 2.53 رشد داشته و از میزان 619 میلیون دلار به 1.16 بیلیون دلار افزایش داشته است.

در سال 2020 ترکیه رده 38 جهانی بر اساس شاخص پیچیدگی اقتصادی و رتبه 29 بر اساس صادرات کل داشته است حال آن که در همان سال ایران رتبه 65 بر اساس پیچیدگی اقتصادی و رتبه 86 بر اساس کل میزان صادرات داشته است.

بر اساس داده های آماری سایت  گمرک جمهوری اسلامی ایران بیشترین کالاهایی که از سال 1398 تا آبان ماه 1401 به ترکیه صادر و وارد شده است به شرح زیر می باشد.